قرآن، از مسلمانان میخواهد که با کسانی بجنگند که با آنها میجنگند، و تجاوز نکنند(بقره:190). قرآن در بیشتر جاهایی که از دستور به جهاد میدهد، از فعل امر «قاتلوا» استفاده می کند که از دیدگاه مفسّرین، به معنای جنگ با دشمنی است که به ما هجوم آورده است، زیرا اگر قرآن میخواست دستور به جهاد ابتدایی بدهد، باید در این آیات از فعل امر «اقتلوا» استفاده می فرمود.
قرآن، تنها یک جا از فعل امر «اقتلوا»، استفاده فرموده است، و دستور به جهاد ابتدایی داده است، و آنهم در سورۀ توبه و مربوط به زمانی است که کفّار پیمان شکنی کردند و پیمان صلح را زیر پا نهادند، لذا قرآن دستور به جنگ کافرانی می دهد که پیمان شکسته اند و در عین حال دستور می دهد که با کافرانی که پیمانشان را نشکستند، تا پایان دورۀ پیمانشان، کاری نداشته باشند.(آیات ابتدایی سورۀ توبه را بخوانید)
این روش اساسی قرآن را می توان در عملکرد پیامبر نیز دید، حضرت محمّد(ص) نیز، تنها با کسانی می جنگیدند که یا به اسلام حمله کرده بودند یا دسیسه و توطئه چیده بودند یا جفایی کرده بودند که لازمه اش جنگ بود.
هر چند در اسلام جهاد ابتدایی با نظر معصوم نیز می تواند وجود داشته باشد، ولی حقیقت امر این است که حضرت محمّد(ص) هرگز بی دلیل با کسی نجنگیدند و همیشه این دشمن بود که کاری می کرد که راهی جز جنگ باقی نمی ماند.